Papież Franciszek i Donald Trump. Prezydent, Sejm i Senat RP. Kilkaset wydarzeń w Polsce i za granicą. Wraz z końcem 2024 r. kończą się obchody 40 rocznicy śmierci księdza Jerzego Popiełuszki.
W 2024 obchodzono 40 rocznicę porwania i męczeńskiej śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Od końca listopada 2023 r. nad obchodami czuwał Społeczny Komitetu Upamiętnienia Rocznicy śmierci męczennika zawiązany w jego warszawskim Sanktuarium. Zadaniem Komitetu było między innymi inicjowanie wydarzeń rocznicowych, inspirowanie instytucji i mediów do aktywności oraz rejestrowanie wszelkich wydarzeń upamiętniających w Polsce i za granicą.
Aby pozyskać informacje o wydarzeniach oraz promować je, Komitet założył ogólnopolską stronę internetową. Zarejestrowano na niej blisko 200 wydarzeń rocznicowych w ponad 100 miejscowościach w Polsce i za granicą. Do najważniejszych wydarzeń kościelnych należała z pewnością czerwcowa wizyta ponad 70 biskupów przy grobie i w muzeum męczennika na warszawskim Żoliborzu. Biskupi skierowali specjalny list do wiernych w Polsce zatytułowany „Ksiądz Jerzy Popiełuszko – patron współczesnej wolności”. Wiosną z inicjatywy Przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski za wstawiennictwem Św. Andrzej Boboli i Bł. ks. Jerzego Popiełuszki odprawiano ogólnopolską nowennę w intencji Ojczyzny, zgody narodowej i poszanowania życia ludzkiego. Specjalne słowo do Polaków z okazji rocznicy śmierci księdza Popiełuszki wypowiedział Papież Franciszek. W roku 2024 odprawiono także wiele mszy związanych z rocznicą, do wielu parafii wprowadzono relikwie męczennika, w kościołach całej Polski odbyły się także liczne spotkania i wieczory wspomnieniowe. Specjalną mszę z okazji rocznicy urodzin kapelana Solidarności odprawiono przed domem państwa Popiełuszków w miejscowości Okopy na Podlasiu. Codziennie przez 37 tygodniu przed grobem męczennika o 21:00 modlili się wierni rozważając jego nauczanie.
W sprawie rocznicy śmierci kapelana Solidarności głos zabrała administracja państwowa. Już w czerwcu, pod patronatem prezydenta RP w Belwederze odbyła się sesja naukowa podczas której odznaczenia otrzymali świadkowie życia księdza Popiełuszki podtrzymujący pamięć o nim. Jednocześnie Prezydent RP skierował do uczestników specjalny list. Uchwały upamiętniające osobę męczennika przyjęto w Sejmie i Senacie RP. W Sejmie otwarto dedykowaną do tego miejsca wystawę „Dekalog społeczny księdza Popiełuszki”. Prezydent RP wziął też udział w uroczystościach rocznicowych w Warszawie wygłaszając na ich otwarcie przemówienie.
W upamiętnienie księdza Popiełuszki zaangażował się świat naukowy. W Polsce zorganizowano 16 sesji naukowych, kongresów i konferencji. Najważniejsze z nich organizował lub współorganizował Instytut Pamięci Narodowej, w wile z nich angażowała się Solidarność. Na uwagę z pewnością zasługuje dwudniowe wydarzenie zorganizowane w warszawskim Przystanku Historia zatytułowane: „Reminiscencje śmierci ks. Jerzego Popiełuszki” zorganizowane przez oddział centralny IPN. W działania edukacyjne i naukowe angażowały się również oddziały Instytutu w Białymstoku, Lublinie, Katowicach, Bydgoszczy, Gdańsku, Kielcach, Krakowie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu i w Rzeszowie. Specjalną konferencję naukową zorganizował Katolicki Uniwersytet Lubelski. W Bydgoszczy i Włocławku swoją trzecią edycję miał ogólnopolski kongres poświęcony księdzu Popiełuszce. Sesje naukowe odbyły się także m.in. w Toruniu, Jarosławiu, Przemyślu, Koninie czy w Stalowej Woli. W listopadzie zaś kard. Kazimierz Nycz, Metropolita Warszawski powołał Radę Naukową Muzeum Księdza Jerzego Popiełuszki a kilka miesięcy wcześniej, w czerwcu, przyznał odznaczenia propagatorom jego kultu.
Wyjątkową rolę w upamiętnieniu misji i śmierci księdza Popiełuszki miał NSZZ Solidarność, którego kapłan jest oficjalnym patronem. Już w lutym na gmachu siedziby głównej Solidarności Mazowsze zawisł baner z hasłem: „Nigdy nie można zrezygnować z walki o wolność i prawdę” a rok 2024 został przez Związek ustanowiony Rokiem księdza Jerzego Popiełuszki. W marcu Solidarność współorganizowała Ogólnopolską Drogę Krzyżową Świata Pracy a we wrześniu Pielgrzymkę Ludzi Pracy na Jasnej Górze. Regionalne oddziały Związku brały udział w wielkiej liczbie przedsięwzięć rocznicowych, w prezentacji wystaw, w organizacji sesji naukowych i uroczystych liturgii, w odsłanianiu tablic pamiątkowych i pomników. NSZZ Solidarność Mazowsze współorganizowała centralne obchody rocznicy śmierci księdza Jerzego Popiełuszki 19 października w Warszawie.
Osobną kategorię tego roku stanowiły wydarzenia kulturalne. W czerwcu w Muzeum Archidiecezji Warszawskiej otwarto wystawę „Prawda i wolność. Ksiądz Jerzy Popiełuszko”. Wystawa w listopadzie została przeniesiona do Muzeum Archidiecezji Krakowskiej. W wielu miejscach w Polsce i za granicą można było oglądać wystawę plenerową „Dekalog księdza Jerzego Popiełuszki” stworzoną przez IPN Białystok wspólnie z fundacją „Dobro” oraz Muzeum księdza Jerzego Popiełuszki w Warszawie. W roku rocznicy otwarto także plenerową wystawę wskazującą na obecność księdza Popiełuszki na Wybrzeżu Gdańskim. W roku 2024 r. odsłonięto trzy pomniki księdza Popiełuszki oraz wiele tablic upamiętniających. Postumenty stanęły w Dębkach, w mazowieckim Loretto oraz w Przemyślu. W bardzo wielu miejscach odbyły się prezentacje filmów poświęconych kapłanowi. Na szczególną uwagę zasługuje trzydniowy przegląd filmowy zorganizowany we wrześniu w Muzeum Historii Polski a także osobny panel poświęcony księdzu Popiełuszce na festiwalu NNW. W roku rocznicy opublikowano kilkanaście książek poświęconych osobie księdza w tym cztery biografie, dwa wybory dokumentów, album fotograficzny, naukową publikację analityczną a także kilka modlitewników. Specjalne, obszerne numery rocznicowe wydały tygodniki: Gość Niedzielny i Tygodnik Solidarność. Do tego w mediach społecznościowych można było śledzić kampanię informacyjną realizowaną przez IPN – „Ks. Jerzy od A do Z”. W 12 katolickich stacjach radiowych można zaś było usłyszeć nagrany przez aktora Adama Woronowicza wybór 130 myśli księdza Popiełuszki. Z koncertami występowali m.in.: Piotr Rubik w Suchowoli prezentujący skomponowane na zamówienie fundacji Popiełuszków „Dobro” – „Psalmy z Podlasia” oraz Piotr Pałka ze skomponowanym na rocznicę oratorium „Ks. Jerzy, błogosławiony znad Wisły”. 3 listopada w Warszawie w rocznicę pogrzebu męczennika charytatywnie wystąpiły gwiazdy scen polskich.
Osobę i męczeństwo księdza Popiełuszki przywoływano również za granicą. W Rzymie odbyła się sesja naukowa oraz prezentacja wystawy. Po węgierskich parafiach peregrynuje węgiersko-języczna wystawa poświęcona życiu księdza Popiełuszki. W Paryżu i Berlinie można było uczestniczyć w mszach rocznicowych i w pokazach filmów. Postać kapelana Solidarności upamiętniono także w Madrycie. W Chicago i Nowym Yorku odbyły się wielodniowe obchody, spotkania i prezentacje wystaw w środowiskach polonijnych. Specjalny list z okazji rocznicy śmierci kapłana skierował do Polaków Donald Trump.
„Liczba wydarzeń i ich rozmach zdecydowanie przerosły nasze oczekiwania” – powiedział Paweł Kęska, przewodniczący Komitetu. – „Trzeba zrozumieć, że gro tegorocznych wydarzeń organizowana była oddolnie, przez małe środowiska, parafie, samorządy, domy kultury. Oznacza to, że pamięć o księdzu Popiełuszce jest mocna a jego kult rośnie” – dodał przewodniczący.
Na wzrost kultu i kultywowanie pamięci wskazuje także frekwencja w warszawskim Muzeum księdza Jerzego Popiełuszki. W 2024 r. odwiedziło go blisko 25 tys. osób czyli o ponad 9 tysięcy osób więcej niż przed rokiem. Wśród odwiedzających znaleźli się pielgrzymi i turyści z zagranicy, w tym głównie Amerykanie, Francuzi, Włosi, Hiszpanie i Niemcy. Liczba relikwii męczennika czczonych na świecie w 2024 r. wzrosła do 1850. Ponad 600 z nich znajduje się na sześciu kontynentach poza granicami Polski. Rok 2025 będzie rokiem piętnastolecia beatyfikacji księdza Popiełuszki.
„Ksiądz Jerzy Popiełuszko był człowiekiem wolnym, kierującym się prostymi i jednoznacznymi zasadami płynącymi z wiary a taka postawa jest dziś bardzo potrzebna – mówi ksiądz Marcin Brzeziński, kustosz Sanktuarium Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki w Warszawie – z pewnością ten kapłan może być i jest patronem ludzi współczesnych” dodaje ksiądz Brzeziński.
