10 czerwca w Belwederze odbyła się konferencja naukowa zorganizowana przez Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego we współpracy ze Społecznym Komitetem Upamiętnienia 40 Rocznicy Porwania i Męczeńskiej Śmierci Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki. Gospodarzem konferencji była Kancelaria Prezydenta RP.
Konferencję poprzedziło odczytanie słowa Prezydenta RP Andrzeja Dudy skierowanego do uczestników spotkania przez Szefową Kancelarii Prezydenta RP Minister Irenę Ignaczak-Bandych:
Uczestnicy i Organizatorzy konferencji
„Zło dobrem zwyciężaj”. Księdza Jerzego Popiełuszki
koncepcja przemiany człowieka i świata
w Belwederze
Szanowni Państwo!
Mijająca dzisiaj 45. rocznica zakończenia pierwszej pielgrzymki św. Jana Pawła II do Ojczyzny jest okazją do refleksji nad plonem natchnionych kazań papieża, na czele z pamiętnym wezwaniem: „niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi – tej ziemi”. Słowo zasiane przez Ojca Świętego bez wątpienia wzeszło także odważnym i docierającym do licznych słuchaczy nauczaniem bł. księdza Jerzego Popiełuszki. Zbliżająca się 40. rocznica jego męczeńskiej śmierci skłania do przypomnienia spuścizny kapłana, który stał się jedną z najważniejszych postaci historii Polski XX wieku. Dziękuję wszystkim zgromadzonym na dzisiejszym spotkaniu za upamiętnienie Księdza Jerzego poprzez ponowne – jakże dziś potrzebne – rozważenie jego poruszających homilii, którymi przemieniał on serca i umysły rodaków, a ostatecznie zdołał wpłynąć na proces dziejowych przemian. Przemian, z których wyłonił się nowy kształt Europy i świata.
Ksiądz Jerzy Popiełuszko żył i działał w czasie, gdy elementarne, dzisiaj na pozór oczywiste wybory moralne, manifestowane publicznie odruchy polskiego patrioty i konsekwentna posługa duchowa pośród ludzi niegodzących się na zniewolenie i poniżenie – zyskiwały znamiona wyjątkowego hartu ducha i heroizmu. Swoją głęboką religijnością, oddaniem pracy kapłańskiej i siłą charakteru zwrócił uwagę nie tylko wiernych archidiecezji warszawskiej, lecz także komunistycznej policji politycznej. W warunkach cynicznej propagandy i odwróconych pojęć władze PRL oskarżały mężnego kapłana o organizowanie „seansów nienawiści”. Bo tak właśnie – kłamliwie, w celu zdyskredytowania i ośmieszenia Księdza Jerzego – komuniści nazywali celebrowane przez niego nabożeństwa. Msze za Ojczyznę w żoliborskiej parafii pw. św. Stanisława Kostki przyciągały tysiące osób, wsłuchujących się z bijącymi sercami w homilie kapelana Solidarności. Warszawski duszpasterz ludzi pracy wzywał do opierania się złu w sposób pokojowy, bez przemocy. Te niezwykłe kazania krążyły po całym kraju w transkrypcjach i nagraniach, przekazywane z rąk do rąk. Podtrzymywały na duchu i pomagały przetrwać w beznadziei i mroku stanu wojennego. I właśnie za ten wielki dar przemawiania do bliźnich, za realizowaną gorliwie i konsekwentnie koncepcję przemiany człowieka i świata w imię prawdy i dobra – jesienią 1984 roku ks. Jerzy Popiełuszko został bestialsko zamordowany przez funkcjonariuszy komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.
W jednym ze swoich kazań Ksiądz Jerzy głosił: „Człowiek, który daje świadectwo prawdzie, jest człowiekiem wolnym, nawet w warunkach zewnętrznego zniewolenia […]. A wolność zewnętrzna czy polityczna musiałaby przyjść prędzej czy później jako konsekwencja tej wolności ducha i wierności prawdzie”. Dlatego wydaje się, że cytat z Listu św. Pawła do Rzymian, który uchodzi dziś za motto bł. ks. Popiełuszki – słowa „zło dobrem zwyciężaj” – można było wtedy interpretować przede wszystkim tak: „zło polegające na kłamstwie zwyciężaj dobrem, którym jest prawda”. To uniwersalne i ponadczasowe wskazanie na tych, którzy bezpośrednio i ofiarnie mierzą się z wszelkim złem, także w wymiarze społecznym. I choć właśnie obrona prawdy wymaga najwięcej odwagi, determinacji i poświęcenia, to życie, dzieło i pośmiertne zwycięstwo Księdza Jerzego dowodzą, że prawda jest zarazem potężnym orężem i jednym z najcenniejszych dóbr, o które warto zabiegać.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Duda
Następnie Szefowa Kancelarii Prezydenta RP odznaczyła złotym Krzyżem Zasługi osoby zasłużone dla kultywowania pamięci i kultu bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Znaleźli się wśród nich:
Marek Chmielewski i Antonii Tarłowski, współpracownicy ks. Jerzego Popiełuszki od ponad 40 lat rejestrujący i zabezpieczający Msze w intencji Ojczyzny.
Maria Fabianowicz przez ponad 20 lat pełniąca posługę w Muzeum księdza Jerzego Popiełuszki.
Ignacy Kicki od ponad 40 lat zaangażowany w służbę porządkową przy grobie ks. Jerzego Popiełuszki, organizator pielgrzymek z krzyżem od grobu bł. ks. Jerzego Popiełuszki.
Jadwiga Janucik kilkadziesiąt lat pełniąca służbę przy grobie ks. Jerzego Popiełuszki, dbająca o porządek przy grobie oraz o kwiaty.
Wojciech Krzyżanowski od ponad 20 lat charytatywnie zapewniający kwiaty do grobu ks. Jerzego Popiełuszki.
Barbara Daniel-Danielska – od kilkunastu lat działająca wolontariacko w Ośrodku Dokumentacji Życia i Kultu Ks. Jerzego Popiełuszki.
Pośmiertnie – Irena WIŚNIEWSKA, parafianka, o kilkudziesięciu lat zapewniająca stroje liturgiczne kapłanom parafii Św. Stanisława Kostki. Pani Irena przygotowywała również ornat w którym pochowany został ks. Jerzy Popiełuszko.
Szefowa Kancelarii Prezydenta RP w imieniu głowy państwa wręczyła również symboliczne flagi Rzeczypospolitej Polskiej dla: Ośrodka Dokumentacji Życia i Kultu Księdza Jerzego Popiełuszki” (flagę odebrała założycielka Ośrodka, pani Katarzyna Soborak”) oraz dla Stowarzyszenia Historycznego “Solidarność” Huta “Warszawa”.
Konferencja naukowa składała się z trzech dyskusji panelowych:
Panel 1: „O złu należy mówić jak o chorobie…” Moderator – Krzysztof Ziemiec
prof. dr hab. Wojciech Roszkowski – Jak rodzą się święci? Historyczny kontekst działania ks. Jerzego Popiełuszki (ISP PAN)
prof. dr hab. Grzegorz Kucharczyk – Rola duchowych liderów we współczesnej polityce (IH PAN)
ks. prof. dr hab. Piotr Mazurkiewicz – Czy Kościół w Polsce potrzebuje dzisiaj „nieposłusznych” świętych? (UKSW)
Panel 2: „Niech nam będzie wolno kochać Ojczyznę” Moderator: dr Milena Kindziuk
dr hab. Anna Kozłowska, prof. ucz. – Msze za Ojczyznę jako fenomen kultury (UKSW)
dr hab. Paweł Skibiński, prof. ucz. – Służba Bezpieczeństwa wobec świętego (UW)
dr Ewa K. Czaczkowska – Źródła nauczania społecznego ks. Jerzego Popiełuszki (UKSW)
Paweł Kęska – Lęk i męstwo w nauczaniu ks. J. Popiełuszki (Społeczny Komitet)
Panel 3: „Pogaństwo zostało oddalone, lecz chyba nie do końca” Moderator – Grzegorz Górny
ks. prof. dr hab. Dariusz Kowalczyk SJ –– „Siła bezsilnych” w kwestii obrony życia i rodziny
(Gregoriana)
dr hab. Łucja Marek – Czy bycie katolikiem w Polsce wymagało i wymaga odwagi? (IPN Kraków)
dr hab. Joanna Kulska, prof. ucz. – Co postawa ks. Jerzego zmieniała w funkcjonowaniu społeczeństwa w PRL? (UO)
Marek Jurek – Ksiądz Jerzy a obrona prawa do życia
fot. Łukasz Błasikiewicz KPRP
